Monumenten
De Ronde Venen is een gemeente rijk aan bijzonder en landelijk erfgoed, met UNESCO-Werelderfgoed, rijksmonumenten, beschermde dorpsgezichten, gemeentelijke monumenten en beeldbepalende panden.
Het gebied staat bekend om zijn cultuurhistorische waarde, waaronder de Stelling van Amsterdam als UNESCO Werelderfgoed en de rijksbeschermde dorpsgezichten. Ook de legakkers in de Vinkeveense Plassen en de omliggende rivieren dragen bij aan het unieke karakter van de regio. Onderdeel van onze cultuurhistorie is ook het ontstaan van de gemeente, die zijn oorsprong vindt in de ontginning van het veenlandschap en de samensmelting van verschillende dorpen en polders.
De naam "De Ronde Venen" verwijst naar de ronde vorm van het gebied, dat werd omgeven door rivieren zoals de Kromme Mijdrecht, de Amstel, de Waver, de Winkel, de Angstel en de Aa. Dit waternetwerk speelde een cruciale rol in de ontginning van het veenlandschap. De gemeente ontstond door de samenvoeging van verschillende dorpen en polders, die hun oorsprong vinden in de vroege geschiedenis van de regio.
Meer informatie over deze kaart vind u op de website van Regionaal Historisch Centrum Vecht en Venen.
Erfgoedregister
In het Erfgoedregister vindt u een overzicht van alle beschermde dorpsgezichten (BD), rijksmonumenten (RM), gemeentelijke monumenten (GM) en beedbepalende panden (BP) en objecten.
Rijksmonumenten zijn van nationale betekenis. De bescherming hiervan wordt geregeld in de Erfgoedwet en de Omgevingswet. Een aantal bekende rijksmonumenten zijn de forten van de Stelling van Amsterdam, de 'Boemerang’ (het voormalige kantoor van SC Johnson), de Watertoren in Mijdrecht en de vele bijzondere boerderijen in het hele gebied. De volledige lijst van Rijksmonumenten die door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed zijn aangewezen kunt u vinden op “rijksmonumentenregister” wanneer u het adres intypt.
Trotse bezitter van een Rijksmonument!
U bent in het bezit van een mooi rijksmonument! Maar een oud pand vergt veel onderhoud. Voor Rijksmonumenten kunt u subsidie aanvragen bij de Rijksdienst voor het Cultureel erfgoed. Voor informatie over het onderhoud van een rijksmonument, heeft het restauratiefonds een handige website gemaakt. Op een rij:
- Subsidie aanvragen voor een rijksmonument (woonhuis)
- Alle informatie voor een monument op Monumenten.nl | Wegwijs in monumentenland
Wil u verbouwen of iets wijzigen aan uw monument?
Dan heeft u een omgevingsvergunning nodig. Dit vraagt u via het omgevingsloket aan. Als u twijfelt of u een omgevingsvergunning nodig heeft, neem gerust contact op met omgevingszaken@derondevenen.nl. Vermeld hierbij dat het om een rijksmonument gaat.
Aanvragen ‘omgevingsvergunning beschermd monument’
Lever de volgende documenten aan:
- tekening van de huidige en gewenste situatie op ten minste schaal 1:100
- details die van belang zijn
- cultuurhistorisch of bouwhistorisch rapport, waarin de waardering staat van de onderdelen die u wilt wijzigen (dit hangt af van de aard en omvang van de wijziging. Bij twijfel neemt u contact op met de erfgoedadviseur via i.timmermans@derondenvenen.nl);
- foto's van de huidige situatie
Financiering
Het Nationaal Restauratiefonds heeft twee laagrentende leningen speciaal voor eigenaren van rijksmonumenten:
- Restauratiefonds-hypotheek
- Duurzame monumenten-lening
Meer informatie hierover is te vinden op Leningen en hypotheken | Monumenten.nl
Gemeentelijke monumenten hebben cultuurhistorische, architectuurhistorische en landschappelijke waarde op plaatselijk niveau. Ze laten zien hoe de gemeente er vroeger uit zag en hoe de omgeving zich heeft ontwikkeld. De bescherming van deze monumenten is geregeld in de Verordening fysieke leefomgeving.
Trotse bezitter gemeentelijk monument
Uw woning draagt een stukje van de Rondeveense geschiedenis! Echter kan een monument soms veel onderhoud vragen.
Om te achterhalen welk onderhoud uw pand nodig heeft, is het slim om een bouwkundige inspectie uit te laten voeren, bijvoorbeeld laten uitvoeren door Monumentenwacht Utrecht. Zij regelen inspecties, onderhoud en denken mee met het verduurzamen van uw woning.
Subsidies
Ook kunt u subsidie aanvragen voor uw gemeentelijke monument. Er zijn 2 subsidies:
- Subsidieverordening gemeentelijke monumenten en beeldbepalende panden: ontvang subsidie voor het onderhoud van uw woning,
- Subsidieverordening duurzaam benutten gemeentelijke monumenten De Ronde Venen: ontvang subsidie voor een energiescan voor het verduurzamen, of laat een onderzoek uitvoeren naar de herbestemmingsmogelijkheden.
Kijk voor meer informatie op de pagina financiering en subsidie.
Wil u verbouwen of iets wijzigen aan uw monument?
Dan heeft u een omgevingsvergunning nodig. Dit vraagt u via het omgevingsloket aan. Als u twijfelt of u een omgevingsvergunning nodig heeft, neem gerust contact op met omgevingszaken@derondevenen.nl. Vermeld hierbij dat het om een rijksmonument gaat.
Aanvragen ‘omgevingsvergunning beschermd monument’
Lever de volgende documenten aan:
- tekening van de huidige en gewenste situatie op ten minste schaal 1:100
- details die van belang zijn
- cultuurhistorisch of bouwhistorisch rapport, waarin de waardering staat van de onderdelen die u wilt wijzigen (dit hangt af van de aard en omvang van de wijziging. Bij twijfel neemt u contact op met de erfgoedadviseur via i.timmermans@derondenvenen.nl)
- foto's van de huidige situatie
Financiering
Het Nationaal Restauratiefonds heeft voor gemeentelijke monumenten een lening met een lage rente, de monumenten-hypotheek. Deze hypotheek is een initiatief van het Restauratiefonds en het Cultuurfonds.
Meer informatie over financieringsmogelijkheden is te vinden op Leningen en hypotheken | Monumenten.nl. Mocht u vragen hebben over de financiering, neem gerust contact op met de erfgoedadviseur via i.timmermans@derondevenen.nl).
Beeldbepalende en karakteristieke panden in De Ronde Venen zijn van groot belang voor het behoud van de lokale geschiedenis. Het karakter van deze panden versterkt de identiteit van de leefomgeving en draagt bij aan de unieke sfeer van de gemeente. Ze laten zien hoe de gemeente er vroeger uitzag en hoe de omgeving zich heeft ontwikkeld. Het beschermen van deze panden is geregeld in de Verordening fysieke leefomgeving.
Trotse bezitter beeldbepalend of karakteristiek pand
Als trotse eigenaar van zo'n pand draagt u een stukje van de geschiedenis van De Ronde Venen in uw woning, hoewel het soms veel onderhoud kan vragen.
Om te achterhalen wat voor onderhoud uw pand nodig heeft, is het slim om een bouwkundige inspectie uit te laten voeren. U kunt dit bijvoorbeeld laten uitvoeren door Monumentenwacht Utrecht, zij voorzien in inspecties, onderhoud en denken mee met het verduurzamen van uw woning.
Subsidie
Gemeente de Ronde Venen heeft voor onderhoud aan uw beeldbepalende pand een subsidiemogelijkheid.
Kijk voor meer informatie op de pagina financiering en subsidie.
In gemeente De Ronde Venen ligt een belangrijk deel van het UNESCO Werelderfgoed de Hollandse Waterlinies. Dit zijn historische verdedigingswerken, zoals de Stelling van Amsterdam en de Nieuwe Hollandse Waterlinie, die een grote waarde hebben voor de cultuur en geschiedenis van Nederland. De gemeente werkt hard om deze bijzondere gebieden te beschermen, het open landschap te behouden en het beleefbaar te maken. Zo zorgen we ervoor dat het werelderfgoed ook in de toekomst behouden blijft voor iedereen die hiervan wil genieten.
Lees meer informatie over de forten in De Ronde Venen.