Erfgoed in De Ronde Venen
De Ronde Venen heeft internationaal UNESCO-Werelderfgoed, rijksmonumenten, beschermde dorpsgezichten en gemeentelijke monumenten.
De Ronde Venen staat bekend om het bijzonder en landelijk erfgoed, rivieren, dorpen en het veen. Denk aan de rijksbeschermde dorpsgezichten, de cultuurhistorische landschappen, de legakkers in de Vinkeveense Plassen en de Stelling van Amsterdam als UNESCO werelderfgoed. Dit erfgoed vertelt het verhaal van De Ronde Venen.
Rond het gebied liggen de rivieren de Kromme Mijdrecht, de Amstel, de Waver, de Winkel, de Angstel en de Aa. Deze wateren vormen een bijna gesloten ronde vorm, waarbinnen het gebied werd ontgonnen.
De Ronde Venen heeft internationaal UNESCO-Werelderfgoed, rijksmonumenten, beschermde dorpsgezichten en gemeentelijke monumenten. Ook zijn er beeldbepalende panden in buurten en wijken.
Monumenten
Er zijn verschillende soorten monumenten. Een monument is een gebouw met cultuurhistorische, architectonische of wetenschappelijke waarde. In Nederland zijn verschillende typen monumenten: rijksmonumenten, provinciale monumenten, gemeentelijke monumenten en beschermede stadsgezichten of dorpsgezichten.
De Ronde Venen kent rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten, beschermde dorpsgezichten en beeldbepalende panden
Raadpleeg de monumentenlijst van De Ronde Venen.
Rijksmonumenten
Rijksmonumenten zijn van nationale betekenis, de bescherming hiervan wordt geregeld in de Erfgoedwet. Een aantal bekende rijksmonumenten zijn de forten van de Stelling van Amsterdam, het Johnson Wax kantoor en de Watertoren in Mijdrecht en de vele bijzondere boerderijen door het gehele gebied. Abcoude telt de meeste rijksmonumenten van de gemeente. De volledige lijst van Rijksmonumenten die door het Rijk zijn aangewezen kunt u onder de naam 'Rijksmonumentenregister' bekijken op de website van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
Gemeentelijke monumenten
Gemeentelijke monumenten hebben cultuurhistorische, architectuurhistorische en landschappelijke waarde op plaatselijk niveau. Ze laten zien hoe de gemeente er vroeger uitzag en hoe de omgeving zich heeft ontwikkeld. De bescherming van deze monumenten is geregeld in de Verordening Fysieke Leefomgeving.
Beschermde dorpsgezichten
Naast de beschermde rijks- en gemeentelijke monumenten kent de gemeente De Ronde Venen ook beschermd dorpsgezichten. Panden binnen zo'n beschermd stads- of dorpsgezicht hebben echter niet automatisch de status van beschermd monument. Door de bescherming worden de cultuurhistorische waarden zoals bebouwing, wegen en verkaveling behouden. Abcoude, Baambrugge en Loenersloot hebben zich ontwikkeld tot mooie, kleinschalige en afwisselende dorpen. Van alle drie zijn de kernen als dorpsgezicht beschermd. Een klein gedeelte van Loenersloot valt ook in de gemeente De Ronde Venen.
Beeldbepalende panden
Beeldbepalende panden zijn voor de geschiedenis van de buurt of wijk belangrijk.
Beeldbepalende panden worden vastgesteld aan hand van cultuurhistorische verkenningen. Dit zijn onderzoeken naar de bestaande kenmerken van het gebouwde vanuit historisch perspectief. De bedoeling is dat beeldbepalende panden blijven bestaan.
Erfgoed per Thema
Erfgoed is in ontwikkeling, daarom staat De Ronde Venen stil bij actuele thema’s die aansluiten bij de Rijksdienst van het Cultureel Erfgoed.
Religieus erfgoed
Door de nationale kerkenaanpak is ook de gemeente De Ronde Venen gestart met het uitwerken van een visie op de toekomst van kerkgebouwen. Deze kerkenvisie is vastgesteld door de gemeenteraad op 24 november 2022.
Met de Visie Religieus Erfgoed wil De Ronde Venen het religieus erfgoed duurzaam behouden, zich inzetten voor het toekomstbestendig maken van het erfgoed en de beleefbaarheid van het religieus erfgoed versterken. In de Visie Religieus Erfgoed zijn enkele concrete actiepunten geformuleerd. Lees meer in de Visie Religieus Erfgoed van Gemeente De Ronde Venen ‘Tijdloze kwaliteit in de polder’.
De Stichting Behoud Kerkelijke Gebouwen (SBKG) is een gespecialiseerd bouwbureau dat eigenaren van kerkelijke gebouwen helpt bij restauratie, onderhoud en verbouwingen van hun gebouwen, meubilair, orgels en begraafplaatsen. Dit doen ze onder andere door projectbegeleiding, directievoering van restauratie en verbouwingen, het werven van subsidies, en het opmaken en begeleiden van een bouwkundig instandhoudingsplan.
Het Fonds Religieus Erfgoed brengt kerken, overheid, investeerders en gemeenschappen samen om een nieuwe, waardevolle rol te geven aan religieus erfgoed.
Bent u eigenaar van een kerkgebouw, kerkbestuurder of een betrokken vrijwilliger? U kunt voor u al uw vragen contact met ons opnemen via i.timmermans@derondevenen.nl.
Stelling van Amsterdam
De Ronde Venen heeft zes forten van de Stelling van Amsterdam. Dit is een 135 kilometer lange verdedigingslinie die tussen 1880 en 1914 rond Amsterdam is aangelegd. De Stelling bestaat uit 46 forten en een groot aantal batterijen, dijken, sluizen op een afstand van 15 tot 20 kilometer van Amsterdam.
Archeologie
Overal in Nederland zijn nog sporen in de bodem te vinden uit het verleden. Denk dan aan verkleuringen in de grond of tastbare voorwerpen zoals botmateriaal. Vondsten geven waardevolle informatie en helpen om een beter beeld te vormen van de geschiedenis. Archeologen zijn niet alleen maar aan het graven. Ook onderzoek doen hoort bij hun werk. Ze gebruiken kaartmateriaal, tekeningen en andere vondsten. Hiermee kunnen zij inschatten of de kans hoog of laag is dat er bij graafwerkzaamheden archeologische resten gevonden kunnen worden. Denk u iets gevonden te hebben? Lees hoe u een archeologische vondst kunt melden.
Cultuurhistorische Atlas Provincie Utrecht
De provinciale cultuurhistorische atlas geeft u een overzicht van cultuurhistorische gegevens en het beleid dat de provincie voor erfgoed voert. De atlas gaat in op thema’s als militair erfgoed, kastelen en buitenplaatsen, agrarisch cultuurlandschap, historische infrastructuur en archeologie.