Een kind erkennen

Als u niet automatisch de wettelijk ouder van een kind bent, kunt u een kind erkennen. U kunt dan ook kiezen welke achternaam het kind krijgt. U gaat hiervoor persoonlijk langs bij de gemeente.

U wordt automatisch de wettelijke ouder als u een geregistreerd partnerschap heeft of getrouwd bent met de moeder van het kind. Anders kunt u het kind erkennen bij de gemeente. U wordt dan alsnog de wettelijke ouder. Ook elk volgend kind moet u apart erkennen. Dat gaat niet automatisch. U kunt een kind voor de geboorte, bij de geboorteaangifte of na de geboorteaangifte erkennen.

Bent u niet getrouwd en heeft u geen geregistreerd partnerschap? Dan krijgt het kind bij de geboorteaangifte automatisch de naam van de biologische moeder. Als u als vader of duomoeder het kind erkent, kunt u kiezen welke achternaam het kind krijgt. De achternaam die u voor het eerste kind kiest, wordt ook de achternaam van volgende kinderen uit dezelfde relatie.

U mag maar 1 naam kiezen voor het kind. Heeft uw kind niet de Nederlandse nationaliteit, maar wel 1 of meer buitenlandse nationaliteiten? Dan gelden de buitenlandse regels. Dan kan uw kind misschien wel een dubbele achternaam krijgen.

Vanaf 1 januari 2024 mag het eerste kind van u en uw partner wel een dubbele achternaam krijgen. Is uw eerste kind geboren na 31 december 2015? Dan kunt u alsnog voor de dubbele achternaam kiezen. Alle volgende kinderen krijgen dezelfde achternaam. Lees meer over welke achternaam voor uw kind kiezen.

Als u een kind erkent, krijgt u ook automatisch samen met de moeder het ouderlijk gezag. U hoeft niet meer het ouderlijk gezag aan te vragen.

De belangrijkste voorwaarden voor het erkennen van een kind zijn:

  • U bent 16 jaar of ouder.
  • U bent geen familie van de moeder.
  • Er zijn niet al 2 ouders.
  • Is het kind jonger dan 16 jaar? U heeft schriftelijke toestemming van de moeder.
  • Is het kind ouder dan 12 jaar? U heeft schriftelijke toestemming van het kind.

De belangrijkste voorwaarden voor het kiezen van een naam bij erkenning zijn:

  • Beide ouders zijn aanwezig bij de naamkeuze.
  • U kunt alleen voor het eerste kind uit de relatie de achternaam kiezen. Tot 1 januari 2024 was dat de naam van 1 van de ouders. Vanaf 1 januari 2024 kunt u ook kiezen voor een dubbele achternaam: van elke ouder 1. Is uw oudste kind op of na 1 januari 2016 geboren? Dan kunt u nog tot 1 januari 2025 de achternaam veranderen in een dubbele achternaam.

Is het kind 12 jaar of ouder? Dan moet het kind het eens zijn met de erkenning.

Staat u onder curatele? Dan heeft u toestemming van de kantonrechter nodig.

Kosten 2024

Bij erkenning vóór de geboorte heeft u een afschrift van de erkenningsakte nodig. Dit kost € 16,60. U betaalt deze kosten bij de afspraak met de gemeente. De erkenning zelf kost niets.

U kunt uw kind erkennen in elke gemeente in Nederland. Dat kan voor of na de geboorte.

Voor het erkennen van een kind moet u eerst een afspraak maken bij de gemeente.

Erkenning tijdens de zwangerschap

Erkenning tijdens de zwangerschap kan in elke gemeente in Nederland. Het hoeft dus niet per se in uw woonplaats. Het voordeel van erkenning tijdens de zwangerschap is: het kind heeft juridisch gezien meteen twee ouders. Ook als er vóór de geboorteaangifte iets gebeurt met de persoon die het kind heeft erkend. Daarom adviseren wij u om deze optie te kiezen.

De moeder moet persoonlijk meekomen als u wilt dat het kind de achternaam van de erkenner krijgt. Dit geldt alleen voor het eerste kind uit de relatie. Bij elk volgend kind is het voldoende als u een schriftelijke machtiging meeneemt.

Erkenning bij de geboorteaangifte

Erkenning bij de geboorteaangifte moet gebeuren in de gemeente waar het kind is geboren. De moeder moet persoonlijk meekomen als u wilt dat het kind de achternaam van de erkenner krijgt. Dit geldt alleen voor het eerste kind uit de relatie. Bij elk volgend kind is het voldoende als u een schriftelijke machtiging meeneemt.

Erkenning na de geboorteaangifte

Erkenning na de geboorteaangifte kan in elke gemeente in Nederland. Het hoeft dus niet per se in uw woonplaats. De erkenning geldt vanaf de datum dat u het kind erkent, niet vanaf de geboorte.

Bij de erkenning legt de gemeente meteen vast welke achternaam uw kind krijgt. 

Als u een kind erkent, heeft u nog niet het ouderlijk gezag. Zonder ouderlijk gezag mag u niets beslissen voor uw kind. Ouderlijk gezag vraagt u aan bij de rechtbank.

Extra informatie voor lesbische stellen

  • Is de zaaddonor bekend? Dan kan de duomoeder of de zaaddonor het kind erkennen. De moeder die bevallen is, bepaalt wie van de 2 het kind mag erkennen.
  • Bent u getrouwd of heeft u een geregistreerd partnerschap? En is de zaaddonor onbekend? Dan is erkenning niet nodig. Neem bij de geboorteaangifte wel een verklaring van de Stichting Donorgegevens mee om aan te tonen dat de zaaddonor onbekend is.

Documenten en officiële toestemming

Als u naar het gemeentehuis komt voor de erkenning van een kind, dan hebt u nodig:

  • het geldige identiteitsbewijs van de moeder van het kind
  • als u niet de moeder bent: uw eigen geldige identiteitsbewijs
  • als het kind nog geen 12 jaar oud is: moeder gaat mee naar de gemeente of geeft schriftelijke toestemming
  • als het kind 12, 13, 14 of 15 jaar oud is: moeder én kind gaan mee naar de gemeente, of geven schriftelijke toestemming
  • als het 16 jaar of ouder is: het kind gaat mee naar de gemeente of geeft schriftelijke toestemming

Komt u al vóór de geboorte naar de gemeente om het kind te erkennen? Bewaar dan het afschrift dat u krijgt na de erkenning. Dit heeft u nodig bij de geboorteaangifte. 

Bent u het niet eens met de beslissing van de gemeente over de erkenning van uw kind? Teken dan beroep aan bij de rechtbank.

Vanaf 2023 krijgt u bij erkenning van een kind ook automatisch ouderlijk gezag, samen met de moeder. Heeft u vóór 1 januari 2023 een (ongeboren) kind erkend, dan moet u nog iets extra doen om ook het ouderlijk gezag te krijgen. Kijk daarvoor op Rechtspraak.nl.